Według badań co trzeci nastolatek spotyka się z agresją przez Internet.

Aż 9% nastolatków doświadczyło agresji osobiście.

Wielu z nas powie, że agresja to źródło narastającej złości.

Jesteś zdenerwowana sprzeczką z mężem. Cały dzień chodzi Ci ta sytuacja po głowie. Nie masz już udanego dnia. Do tego dochodzi niepowodzenie w pracy. Zawaliłaś projekt, nad którym pracowałaś sporo czasu. Jesteś jeszcze bardziej zdenerwowana i być może nie zdajesz sobie sprawy, że poranne wydarzenia przyczyniły się do wytężenia teraźniejszego problemu.

Wracasz do domu i okazuje się, że Twoje dziecko dostało dzisiaj kilka bardzo słabych ocen. Wszystkie wydarzenia się potęgują, wybuchasz agresją. Zachowujesz się agresywnie w stosunku do swojego dziecka pomimo, że jego oceny najmniej Cię zdenerwowały.

…

W psychologii społecznej wyróżnia się różne teorię dotyczące agresji. Psycholodzy częściej skupiają się na zjawiskach negatywnych, niż tych związanych z przyjemnymi emocjami. Robią to nie bez powodu. Chcą przecież pomóc ludziom radzić sobie ze złymi emocjami, nad którymi czasami ciężko zapanować, a co dopiero być ich świadomym. W dzisiejszym artykule skupimy się na dwóch teoriach dotyczących agresji.

Jeśli uda Ci się przez nie przebrnąć, zdobędziesz zarówno dużą wiedzę, jak i samoświadomość własnych reakcji.

Dlaczego warto skupić się na agresji?

Każdy z nas bywa agresywny.

Żyjemy w środowisku, którym steruje agresja. Już w przedszkolach, szkołach podstawowych widać jej pierwsze oznaki.

Skoro wyrażają ją dzieci to nie wątpisz, że tak samo dzieje się w życiu dorosłych. I to na większą skalę.

Uczmy się jej źródeł i walczmy z nią, aby zarówno nasze, jak i naszych dzieci życie było przepełnione pozytywnymi emocjami.

Możemy przyczynić się do zmiany. Każdy z nas może dołożyć własną, małą cegiełkę.

TEORIA FRUSTRACJI- AGRESJI

Głównym jej założeniem jest agresja wynikająca z frustracji, a każdy przejaw frustracji potęguje zachowania agresywne. Jeśli podczas dnia zderzymy się z kilkoma momentami wywołującymi u nas frustrację to jej poziom potęguje się kilkukrotnie. Właśnie z tego powodu nawet nieistotne z perspektywy wydarzenia o małym natężeniu frustracji mogą spowodować nagły wybuch agresji. Teoretycznie niezrozumiałej przez drugiego człowieka. Praktycznie- zupełnie zrozumiałej.

Zdarza się, że nasz poziom agresji jest tłumiony przez strach przed karą i właśnie z tej przyczyny nasze emocje są nieujawnione.

Często w takim przypadku następuje przemieszczenie agresji czyli skierowanie jej na inny obiekt zagrożony słabszą karą.

Załóżmy, że dyrektor firmy, w której pracujesz zmniejszył Ci pensję i skrytykował Twoją ciężką pracę. Czujesz się niedoceniony i sfrustrowany, ale to twój dyrektor. Nie możesz być w stosunku do niego agresywny więc hamujesz swoje emocję, później odbijają się one na twojej rodzinie.

Każdy potrzebuje odreagowania. Pozbycia się przykrych emocji. Czasami naszymi ofiarami są osoby zupełnie bezwinne. Mając świadomość tego, że jesteśmy pod wpływem nerwów i potrzebujemy odreagowania, możemy sobie radzić dużo lepiej niż osoby bez takiej wiedzy.

Pierwszą rzeczą jaką możemy zrobić jest poinformowanie naszych bliskich o sytuacjach jakie wydarzyły się w naszym dniu. Jeśli spotkamy się ze zrozumieniem będzie nam dużo łatwiej zapanować nad sobą, a co więcej każde nasze agresywne zachowania będą wytłumaczalne. Oczywiście nie chodzi o usprawiedliwianie samego siebie w każdej sytuacji. Chodzi o zrozumienie źródła agresji, zarówno przez nas samych, jak i przez naszych bliskich.

Na tym etapie można sobie zadać pytanie: Czy agresja jest tylko źródłem frustracji?

No właśnie, są jeszcze inne czynniki, które sprzyjają agresji. Zalicza się do nich apatię, wycofanie. Redukcję napięcia bez prób zmiany źródła czyli chociażby osoby zmagające się z uzależnieniami takimi jak alkohol, bądź narkotyki.

Badanie wykazały, że frustracja potęguje agresję zwłaszcza wtedy, kiedy jest ona arbitralna.

Arbitralna czyli zamierzona z premedytacją przez sprawcę, a zupełnie nieuzasadniona. Jeśli frustracja jest czymś zrozumiałym i uzasadnionym, to w znacznie mniejszym stopniu zasługuje na wzajemność. Jest jeszcze jeden bardzo ważny zbiór czynników, o którym warto wspomnieć.

Są nimi sygnały wywoławcze agresję czyli takie bodźce, które skojarzone z czynnikami gniewu wywołują u nas agresję.

Mogą być to czynniki zarówno aktualne, jak i zakorzenione przez nasz umysł w przeszłości. Właśnie przez sygnały wywoławcze można założyć, że agresja nie zawsze jest wywoływana przez frustrację.

Frustracja często powoduje prowokację do negatywnych myśli i pobudza nas emocjonalnie. Interpretacja pobudzających nas myśli jest kluczowym elementem do własnego zrozumienia źródła narastającej agresji.

TEORIA AGRESJI JAKO SKUTEK UCZENIA SIĘ

Obserwacje następstw agresji w przedszkolu pokazują, że w wyniku 80% przejawów agresji dziecko dostaje to czego chce. Jak zatem nie stwierdzić, już od młodych lat, że agresja jest skuteczną metodą pozyskiwania nagród. Uczenie się agresji w ten sposób następuje za pomocą dwóch modeli: sprawczego i modelowania.

Warunkowanie sprawcze czyli nauka pierwotnie obojętnej reakcji. Jeśli po określonym zachowaniu występuje nagroda, automatycznie będziemy owe zachowanie powielać, pomimo, iż jest ono nieprawidłowe.

Poszedłeś ze swoim dzieckiem do sklepu zabawkowego, a ono wybrało jakąś drogą zabawkę. Ustaliliście granicę cenową, więc bez wątpliwości odrzucasz ten pomysł mówiąc „NIE”. Dziecko zaczyna się denerwować, uderzać o podłogę rękami i płakać. Przestajesz sobie z nim radzić. Z bezradności idziesz do kasy i kupujesz wybraną zabawkę.

Brawo, właśnie nauczyłeś swoje dziecko, że agresja jest opłacalna. W końcu maluszek dostał to, czego oczekiwał.

A dlaczego? Bo był agresywny.

Modelowanie czyli uczenie się na podstawie cudzych doświadczeń. W odniesieniu do agresji modelowanie może mieć trzy rodzaje skutków:

– obserwując innych ludzi, uczymy się nowych wzorców agresji.

-skutki cudzej agresji osłabiają zachowania, których uprzednio się wyuczyliśmy.

– zachowania innych można wykorzystać jako model reakcji obserwatora. Wiemy, jak inni reagują na określone emocję i możemy przewidzieć ich reakcję a analogicznym zachowaniu u nas.

…

Ogólnie rzecz biorąc duża ilość danych dowodzi, że zachowania agresywne są nabywane, wydobywane, wygaszane, czy podtrzymywane wedle naszych przekonań o karach i nagrodach. Wszystkie te przekonania wywodzą się nie tylko z naszych doświadczeń, ale także z naszych obserwacji cudzych doświadczeń.

Zastanówmy się jak jest u nas.

Jakie zachowania agresywne są wyuczone przez obserwację reakcji innych ludzi? Zadaj takie pytanie nie tylko sobie, ale także twoim najbliższym. Zastanów się jak ty reagujesz i dlaczego, a jak oni reagują.

Każdy z nas jest inny. Każdy z nas będzie miał inne źródła swojej agresji. Być może u ciebie większość z nich wychodzi przez frustrację, a u twojego dziecka przez teorię uczenia się. A może jest zupełnie inaczej.

Teorii agresji jest znacznie więcej. Póki co poznałeś dwie z nich, dzięki którym zyskasz, a nie stracisz. Właściwie już zyskałeś. Nie chodzi o znajomość pojęć i dokładnych założeń. Chodzi o świadomość swoich źródeł złości i przeanalizowania, skąd się one biorą. Wszystkie myśli dotyczące nas samych są bardzo cenne, bo budują naszą samoświadomość. Pozwalają nam zrozumieć samego siebie, a właśnie to zrozumienie jest kluczem do zadowolenia.

Bibliografia:

Wojciszke B. Psychologia społeczna. 2011: 375-382